Artykuły Proster - źródła profesjonalnej wiedzy

Branżowa wiedza zebrana przez specjalistów dla specjalistów. Skorzystaj z doświadczenia naszych ekspertów.

Systemy SCADA – zastosowanie i korzyści

Head engineer and factory operator wearing safety vests and hard hats wollowing product process on factory uses SCADA system and industry 4.0. Two operators controll assembly line using screens with human-machine interface
Spis treści

SCADA (ang. Supervisory Control and Data Acquisition) jest systemem informatycznym szeroko stosowanym w przemyśle, służącym do nadzoru i sterowania procesem technologicznym, zbierania danych oraz alarmowania o zdarzeniach i anomaliach.

Przyczyny powstania systemów SCADA

Zanim powstały systemy SCADA, z zaawansowanymi urządzeniami monitorującymi przebieg procesu technologicznego, zakłady przemysłowe polegały na pracownikach, którzy ręcznie doglądali maszyny, sterowali ich parametrami i zapisywali na raportach dane. Dzięki rozwojowi technologicznemu urządzeń automatyki i IT (mikroprocesory, sterowniki PLC, czujniki, itp.), w przemyśle powstały nowe możliwości automatyzacji i przepływu danych, co przyczyniło się do powstania systemów SCADA.

Przepływ danych w systemie SCADA

SCADA składa się z urządzeń podrzędnych (RTU – Remote Terminal Unit), które zbierają dane z procesów technologicznych. W zależności od technologii i zastosowanych maszyn, mogą to być sterowniki PLC, mikroprocesory, czy różnego typu czujniki. One z kolei, komunikują się ze stacją bazową, czyli panelami HMI, które gromadzą dane zbierane właśnie z urządzeń podrzędnych. Ostatecznie operator dostaje informacje, na przykład o ciśnieniu, temperaturze, prędkości, poziomie materiału w zbiorniku, czy stanie maszyn i ma możliwość sterowania procesami technologicznymi.

Zastosowanie systemów SCADA

Korzystając z terminologii z poprzedniego rozdziału, ilość urządzeń podrzędnych, które są w stanie monitorować procesy technologiczne, jest w dzisiejszych czasach bardzo duża. Co za tym idzie zakresem zastosowań systemów SCADA są przede wszystkim:

  • Zbieranie danych o temperaturze, ciśnieniu, czy przepływie,
  • Zdalne sterowanie procesami,
  • Alarmowanie o anomaliach, nieprawidłowościach w procesach,
  • Archiwizacja danych.

Głównymi dziedzinami, w jakich może być zastosowana SCADA są:

  • Energetyka
  • Przemysł
  • Transport
  • Automatyka budowlana
  • Środowisko/Ekologia

W każdym z powyższych sektorów SCADA umożliwia zdalne sterowanie procesami (wytwarzania energii, produkcyjnymi, logistyczno-magazynowymi), monitorowanie stanu (sieci energetycznych, maszyn i urządzeń, infrastruktury transportowej, środowiska), czy wykrywanie nieprawidłowości i awarii.

Przykładem zastosowania systemu SCADA jest oczyszczalnia ścieków, dla której przedstawiamy poniższą grafikę z panelu HMI. Operator ma do dyspozycji wizualizację parametrów poziomu ścieków, ciśnienia, temperatury, potencjału, przepływu i innych.

panel operatorski hmi

Panel HMI zaprogramowany dla oczyszczalni ścieków

Za pomocą panelu można sterować urządzeniami technologicznymi (pompami, zaworami, przepustnicami, mieszadłami), wizualizować stan urządzeń, rejestrować i przetwarzać dane.

Główne korzyści z zastosowania systemów SCADA

Z perspektywy przedsiębiorstwa jest to znaczne poprawienie kontroli nad całym procesem technologicznym oraz jego optymalizacja. Zarówno pod kątem kosztowym, jak i bezpieczeństwa oraz niezawodności. Poza tym dla personelu kontrolującego procesy SCADA ułatwia pozyskiwanie danych o konkretnych parametrach, dane są dostępne „od ręki”, co skraca czas reakcji na usterki. System daje możliwość archiwizacji stanów urządzeń, a także pozwala na tworzenie raportów.

Nowe technologie, a SCADA

W ostatnich latach obserwuje się rozwój nowych technologii, które wpływają na rozwój systemów SCADA. Najważniejszymi z nich wydają się:

  • IoT (Internet of Things) – internet rzeczy umożliwia łączenie urządzeń podrzędnych z Internetem, co ułatwia gromadzenie danych i zdalne sterowanie,
  • Chmura obliczeniowa umożliwia przechowywanie danych i wykonywanie obliczeń w chmurze, co może obniżyć koszty i poprawić dostępność systemów SCADA,
  • Sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe może w przyszłości posłużyć do poprawy wydajności i niezawodności systemów SCADA.

W naszych artykułach edukujemy, aby decyzja o wdrożeniu systemu SCADA była świadoma i przemyślana. Jeśli chciałbyś to docenić, to zapoznaj się z ofertą naszych usług i realizacji.

Źródła:

https://pl.wikipedia.org/wiki/SCADA

https://www.copadata.com/pl/product/zenon-software-platform-platforma-programowa-firmy-copa-data/wizualizacja-kontrola/co-to-jest-scada/